strona główna Złote myśli, aforyzmy Cytaty, fragmenty adaptacje sceniczne polskie wydania polskie tłumaczenia autor - Edmond Rostand Cyrano de Bergerac - bohater adaptacje filmowe i inne ciekawostki - informacje linki

Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda w Polsce

Cyrano de Bergerac - 23 kwietnia 1927 roku w Teatrze Miejskim im. Juliusza Słowackiego w Krakowie


Reżyser - Józef Sosnowski
Directed by Józef Sosnowski

Odtwórcy roli tytułowej - zamiennie: Zygmunt Nowakowski (na zdjęciu obok) oraz Roman Niewarowicz (na rysunku).
The reproducer of main star was Zygmunt Nowakowski (the photo close by) and Roman Niewratowicz

Tłumaczenie (Translation):
Maria Konopnicka, Włodzimierz Zagórski, Witold Łaszczyński i Jan Kasprowicz

Materiały archiwalne udostępnione przez Archiwum Artystyczne i Bibliotekę Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
Archival Makings from The Artistic Archives and The Library of Juliusz Słowacki Theatre in Cracow

Serdecznie dziękuję za pomoc i życzliwość Pani Dr Dianie Poskuta-Włodek.

Portret Romana Niewarowicza - rysunek B. Cudzika pochodzi z książki:
Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980. Tom II. Warszawa: PWN, 1994. ISBN 83-01-11260-3. s. 489.

Zygmunt Nowakowski

afisz - niżej powiększenie

scena zbiorowa

program

Zygmunt Nowakowski jako Cyrano

Leopold Komornicki jako Carbon

Józef Leliwa jako Raguenau

Artur Socha jako Hrabia de Guiche

Helena Hałacińska jako Roksana

Jadwiga Hańska jako Roksana

Jadwiga Hańska i Roman Niewarowicz jako Roksana i Cyrano

Zbigniew Sawan jako Chrystjan de Neuvillette

Paszteciarnia poetów

Gaskończycy

Wykwintnisie

Bitwa pod Arras

śmierć Cyrana w klasztorze


W Teatrze Miejskim im. Juliusza Słowackiego w Krakowie wystawiono "Cyrana" ponad 30 razy - co należy uznać za spory sukces jak na realia z tamtych czasów. Premiera miała miejsce 23 kwietnia 1927 roku. Spektakl reżyserował Józef Sosnowski. Tekst, który wykorzystał był kombinacją złożoną z tłumaczenia Konopnickiej, Zagórskiego, Łaszczyńskiego i Kasprowicza.

Tytułową rolę odtwarzali na zmianę dyrektor teatru - Zygmunt Nowakowski, który nieszczęśliwie nabawił się przed premierą zapalenia gardła i młody Roman Niewiarowicz.

Gra Zygmunta Nowakowskiego była różnie odbierana przez recenzentów. Witold Zechenter bardzo go krytykował za grę zbyt chłodną i za mało porywającą. Inni raczej go chwalili, chociaż nikt nie ukrywał, iż miał niedyspozycję głosową, która przeszkadzała mu bardzo, jednak nie aż na tyle, by nie mógł w dykcji uwydatnić każdego najsubtelniejszego odcienia - jak pisał Emil Haecker. Recenzent podkreślał także jego animusz i fantazję. Kanfer chwali Nowakowskiego za wczucie się w zamierzenia Rostanda.

Zygmunt Nowakowski

Roman Niewiarowicz także spotkał się z uznaniem recenzentów. Krytyk, używający pseudonimu E.M. podkreślał jego werwę i brawurę. Doceniał to, iż aktor potrafił oddać i heroizm i sentymentalizm postaci ciepło i efektownie. Także Witold Zechenter zauważył, iż jego gra była gorąca i porywająca.

Na tle Nowakowskiego i Niewiarowicza bardzo negatywnie wypadła Helena Hałacińska - odtwórczyni roli Roksany, skrytykowana między innymi przez Zechnera. Swym wyglądem zewnętrznym i flegmatyczną wyniosłością zdawała się być o wiele starsza od Cyrana, zwłaszcza, gdy jego odtwórcą był Niewiarowicz.

Na pewną ocenę pozwalają również zachowane zdjęcia z tego spektaklu.

Sztuka Rostanda miała wielkie powodzenie, chociaż sceny masowe i strona techniczna nie stały na wysokim poziomie. Także dekoracje były mało pomysłowe.

Powodzenie zapewniała gra aktorów, którzy "starali się wydobyć z siebie to, co byli w stanie dać najlepszego".

Na afiszu można odnaleść około 30 bardzo wtedy popularnych i uznawanych aktorów.


23rd April 1927 in The Public Theatre of Juliusz Słowacki in Cracow.

The play "Cirano" was produced over 30 times in the Juliusz Słowacki Public Theatre in Cracow what is the big success for that times. The premiere was on 23rd April 1927. The performance was directed by Józef Sosnowski. The text of play was translated by Konopnicka, Zagórski, Łuszczyński and Kasprowicz.

The main star was theatre director Zygmunt Nowakowski  which caught the ill of throat before the premiere and the main star was young actor Roman Niewiarowicz.

The play of Zygmunt Nowakowski was taken various by reviewers.Witold Zechenter criticised his play as too cold and and too less ravishing. The others praised his play, althrough Emil Haecker mentioned that Nowakowski's ilness of throat didn't let him play with every subtle shade but he emphasized his spirit and imagination. Kanfer praised his play for entering into the intention of Rostand.

Roman Niewiarowicz met with approbation of reviewers.Critic used pseudonym E.M. emphasized his verve and bravado. He appreciated that actor could play heroism and sentymentality of character with warmth and effectivelly. Also Witold Zechenter mentioned that his play was warmth and ravishing.

- Against a background Nowakowski i Niewiarowicz, Helena Hałacińska played very negative. His play of Roksana was criticized among others by Zechner. She looked like and played as older phlegmatic person especially when Cirano was acted by Niewiarowicz.

The photoes from performance let give opinion of play.

The performace of Rostand was very popular althrough mass scenes and technical side was on low mark. Also decorations were to less ingenious.

The play of actors secured success which "tryed to get sth out of themselves what was the best".

It was possible to find nearly 30 very popular and good names then on the poster.

Tłumaczenie - Agata Bartosik - Serdecznie dziękuję!!!


Bibliografia:

  1. Stanisław Marczak-Oborski: Teatr w Polsce 1918- 1939. Warszawa 1984. s. 261.

  2. Stefan Straus: Bibliografia źródeł do historii teatru w Polsce. Wrocław 1957. s. 330.

  3. St.M.: Cyrano de Bergerac. "Ilustrowany Kurier Codzienny" 1927 nr 115.

  4. Witold Zechenter: Cyrano de Bergerac. "Gazeta Literacka" 1927. Recenzje sezonu 1926- 27. W Czytelni Teatru Miejskiego im. Słowackiego w Krakowie.

  5. M. Kamfer: Cyrano de Bergerac. "Nowy Dziennik" z 27 kwietnia 1927.

  6. Emil Haecker: Teatr Miejski. "Naprzód" 1927 nr 95 i 101.

  7. Z.O.: Cyrano de Bergerac. "Czas" z 27 kwietnia 1927.

Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda w Polsce

  strona startowa - kliknij!
www.cyrano0.republika.pl
cyrano0@op.pl
Gabriela Bonk