strona główna Złote myśli, aforyzmy Cytaty, fragmenty adaptacje sceniczne polskie wydania polskie tłumaczenia autor - Edmond Rostand Cyrano de Bergerac - bohater adaptacje filmowe i inne ciekawostki - informacje

Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda w Polsce

Polskie adaptacje scenicze
Cyrana de Bergerac
Edmonda Rostanda

Theatre version - Adaptations scéniques


Cyrano de Bergerac na scenach polskich teatrów

To jedna z najczęściej grywanych sztuk na świecie, we wszystkich językach i wszystkich możliwych adaptacjach, która wszędzie odnosi sukces.

Thurman Uma: Cyrano pożycza nosa. "Film" 1989 nr 21 s. 24.


prapremiera - kliknij

Prapremiera:
Pre-view ; Avant-premiere

28 grudnia 1897 roku na scenie teatru Porte-Saint Martin z Constantem Coquelinem starszym w roli tytułowej. (Grał tę rolę aż do śmierci - prawie tysiąc razy). Do drugiej nad ranem publiczność nie chciała opuścić teatru, autora wywoływano niezliczoną ilość razy. Sztuka szła bez przerwy przez okrągły rok. Wydanie książkowe rozeszło się w niespotykanej liczbie 200 tysięcy egzemplarzy. W 1913 roku odbyło się tysięczne przedstawienie.

więcej


Polska prapremiera:
Polish pre-view:
Avant-premiere polonaise:

Łódź 1898 (prawdopodobnie w grudniu) - tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego; prawdopodobnie teatr Arkadia lub teatr Victoria

więcej

 

16 I 1899 - Lwów
  24 I 1899 - Lublin - gmach przy ulicy Namiestnikowskiej ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego

więcej

31 I 1899 - Lublin - Teatr Zimowy ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; reżyser - Czesław Janowski

więcej

6 III (lub 6 IV) 1899 - Łódź - Teatr w Ogrodzie Sellina ; tłumaczenie Bolesław Londyński ; w roli tytułowej - Antoni Różański lub Józef Sosnowski

Malownicze dekoracje sprowadzone z Berlina przez dyrektora Michała Wołowskiego ; kilkanaście przedstawień; w czasie pierwszego z nich aktorowi odpadł sztuczny nos.

więcej

13 VII 1899 - Warszawa - Teatr Bagatela (zespół łódzki) ; tłumaczenie Bolesław Londyński ; w roli tytułowej - Antoni Różański lub Józef Sosnowski; w roli Roksany - Pankiewiczówna

więcej

18 X 1899 - Warszawa - Teatr Letni - potem Teatr Rozmaitości ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; reżyser - Aleksander Zelwerowicz ; w roli tytułowej Mieszysław Frenkiel lub Roman Żelazowski

150 statystów; dobre tempo

więcej

25 II 1900 - Lwów - Teatr hr. Skarbka ; tłumaczenie Jana Kasprowicza ; reżyser - Adolf Walewski ; w roli tytułowej: Józef Chmieliński lub Władysław Woleński

Przedstawienie powtórzono 24 razy z niesłabnącym powodzeniem- o czym z zachwytem pisze w swoich Bezgrzeszynch latach Kornel Makuszyński

więcej

  ok. 1900 - Kraków - zespół lwowski ; tłumaczenie Jana Kasprowicza ; reżyser - Adolf Walewski ; w roli tytułowej: Józef Chmieliński
  21 IV 1901 - Warszawa - Teatr Letni - francuski zespół Varietes ; reżyser - Jean Dargagon
  • Domański: Repertuar Teatrów Warszawskich 1901- 1906. Warszawa 1976 s. 123.
  • Teatr Polski w latach 1890-1918. Warszawa 1988. Tom IV. 249.
1903 - Kraków - w roli tytułowej - Aleksander Zelwerowicz

W tym przedstawieniu Jerzy Leszczyński grał rolę Chrystiana.

  • Leszczyński: Parę słów o Bergeracu. "Radio i Świat" 1956 nr 1 s. 4.
  • Ostrowski: Najsłynniejszy Gaskończyk w Warszawie. "Życie Warszawy" 1956 nr 7 s.4.
  21 X 1903 - Warszawa - Teatr Wielki - zespół francuski ; reżyser - Jean Coquelin (młodszy brat odtwórcy roli tytułowej w paryskiej prapremierze)
  • Domański: Repertuar Teatrów Warszawskich 1901- 1906. Warszawa 1976 s. 138.

  • Teatr Polski w latach 1890-1918. Warszawa 1988. Tom IV. 249.

14 I 1905 - Kraków - trupa Pawlikowskiego ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; w roli tytułowej - Aleksander Zelwerowicz lub Mieczysław Frenkiel

Grono francuskich aktorów; brak konsekwencji w strojach statystów.

więcej

  9 IV 1910 - Poznań - Teatr Polski ; tłumaczenie Jana Kasprowicza
  • Kudliński: Vademecum teatromana. Wyd. 4. Warszawa 1985. s. 338.
  • Michalik: Materiały do historii sztuk teatralnych w Polsce.
5 IV 1924 - Warszawa - Teatr Polski ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego oraz Witolda Verbno Łaszczyńskiego ; reżyser - Aleksander Zelwerowicz ; w roli tytułowej - Jerzy Leszczyński ; scenografia K. Frycz

50 przedstawień

więcej

2,3, 31 V i 1 VI 1925 - Rzeszów - Teatr Międzyszkolny "Sokół" ; tłumaczenie Jana Kasprowicza ; reżyser - dyrektor szkoły Adam Ruczka

II Gimnazjum i Prywatne Seminarium Żeńskie

więcej

więcej na temat spektaklu w Krakowie - kliknij!! 23 IV 1927 - Kraków - Teatr Miejski im. Słowackiego ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego oraz Witolda Verbno Łaszczyńskiego i Jana Kasprowicza ; reżyser - Józef Sosnowski ; w roli tytułowej - Zygumnt Nowakowski lub Roman Niewarowicz

ponad 30 przedstawień

więcej

1926 - 1927 - Lwów - Teatr Lwowski ; reżyser i odtwórca roli tytułowej - Janusz Strachocki - "lepszy aktor niż reżyser," z sukcesem wystawił Cyrana
  • Stanisław Marczak- Oborski: Teatr w Polsce 1918- 1939. Wielkie Ośrodki. Warszawa: PIW, 1984. ISBN 83-06-0042-8. s. 311
  • Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980. Tom II. Warszawa: PWN, 1994. ISBN 83-01-11260-3. na s. 675 - podaje informację, iż Janusz Strachocki grał Cyrana w Teatrze Wołyńskim.
12 III 1929 Teatr Polski, Poznań - tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego, Cyrano - Władysław Bracki, reżyser - Karol Borowski
  • Michalik: Materiały do historii sztuk teatralnych w Polsce
Około 1930 roku ; Gimnazjum im. Jana Hetmana Zamoyskiego w Lublinie ; ; w roli tytułowej - Józef Łobodowski ; Roksana - Zofia Grassówna

więcej

7 października 1932 - Teatr Polski w Warszawie ; reżyser - Aleksander Węgierko ; scenografia Wincenty Drabik ; muzyka Jan Maklakiewicz ; tłumaczenie - Konopnicka, Zagórski, Łaszczyński ; w roli tytułowej - Mariusz Maszyński

więcej

  15 II 1934 - Toruń ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; reżyser - N. Bracki ; 18 przedstawień
  • Michalik: Materiały do historii sztuk teatralnych w Polsce
ok. IV 1938 - Warszawa - Teatr Narodowy ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego oraz Witolda Verbno Łaszczyńskiego ; reżyser - Jerzy Leszczyński ; w roli tytułowej - Jerzy Leszczyński

spektakl ten wspomina Maria Dąbrowska

więcej

  1 X 1938 - Łódź - Teatr Polski przy ulicy Cegielnianej 63 ; reżyser - Hugon Moryciński
  • Michalik: Materiały do historii sztuk teatralnych w Polsce
11 II 1939 - Lublin - Teatr Miejski
  • Straus: Bibliografia źródeł do historii teatru w Polsce. Wrocław 1957 s. 330.
  • Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980. Tom II. Warszawa: PWN, 1994. ISBN 83-01-11260-3. na s. 675 podaje informację, iż w roku 1939 Cyrana grał Janusz Strachocki

1938/1939 Teatr Wołyński im. Juliusza Słowackiego; reżyseria - Janusz Strachocki, Cyrano - Janusz Strachocki

5 i 6 I 1956 - Teatr Polskiego Radia ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; w roli tytułowej - Jerzy Leszczyński

więcej

1958 - Teatr Polskiego Radia ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego oraz Witolda Verbno Łaszczyńskiego ; reżyser - Jerzy Leszczyński ; w roli tytułowej - Jerzy Leszczyński

więcej

21 VII 1963 - Łódź - Teatr Nowy ; tłumaczenie - Aleksander Maliszewski na podstawie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego oraz Jana Kasprowicza ; reżyser - Tadeusz Minc ; w roli tytułowej - Mieczysław Voit lub Zygmunt Malanowski ; 66 przedstawień ; scenografia Stanisława Bąkowskiego

więcej

 

14 II 1964 - Teatr Telewizji ; reżyseria - Tadeusz Minc ; tłumaczenie - Konopnicka, Zagórski ; scenografia - Stanisław Bąkowski
17 I 1967 - Warszawa - Teatr Ludowy ; tłumaczenie - Joanna Walter ; reżyser - Jerzy Rakowiecki ; w roli tytułowej - Stanisław Mikulski ; scenografia - Roman Nowicki i Irena Nowicka ; muzyka - Augustyn Bloch ; układ pojedynków - Sławomir Linder

100 przedstawień ; 46 280 widzów

  • Almanach sceny polskiej 1966-67. Warszawa 1968. s. 31- 32.

więcej

  10 XI 1967 - Kalisz - Państwowy Teatr im. Bogusławskiego ; tłumaczenie - Joanna Walter ; reżyser - Andrzej Makarewicz ; w roli tytułowej - Szymon Pawlicki

21 przedstawień ; 6 493 widzów + w objeździe: 35 przedstawień i 13 204 widzów

więcej

więcej o spektaklu? - kliknij!!! 12 VI 1968 - Kraków - Teatr Rozmaitości (obecnie Bagatela) ; tłumaczenie - Joanna Walter ; reżyser - Ryszard Smożewski ; w roli tytułowej - Marian Gamski

uwspółcześniony; parodia opery i operetki; ciekawe rozwiązania choreograficzne; barwna scenografia ; 39 przedstawień ; 11 056 widzów

więcej

18 XII 1970 - Katowice - Teatr Telewizji ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; reżyseria - Maryna Broniewska ; w roli tytułowej - Mieczysław Voit ; Roksana - Barbara Horawianka

więciej

22 VI 1972 - Kutno, Łódź - Państwowy Teatr Ziemi Łódzkiej ; tłumaczenie - Halina Szram-Kijowska na podstawie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego oraz Jana Kasprowicza ; reżyser - Jan Perz ; w roli tytułowej - Zbigniew Bielski ; scenografia - Henri Poulain ; muzyka - Zdzisław Modelski ; układ pojedynków - Zbigniew Nawrocki

w czasie dwóch scen aktorzy znajdowali się pomiędzy widzami ; 23 przedstawienia ; 4 740 widzów

więcej

20 IX 1973 - Jelenia Góra - Teatr Dolnośląski im. Norwida (duża scena) ; tłumaczenie Joanny Walter; reżyseria - Alina Obidniak ; w roli tytułowej Robert Talarczyk ; choreografia - Jan Uryga ; scenografia - Aleksandra Sell-Walter ; muzyka - Stanisław Radwan

6 przedstawień ; 2 660 widzów

  • Almanach sceny polskiej 1973- 74. Warszawa 1975. s. 89-90.
  21 - 26 XII 1977 - Teatr Polskiego Radia ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; reżyser - Jerzy Leszczyński

siedem 30-sto minutowych odcinków

więcej

24 II 1979 - Warszawa - Teatr Polski ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; reżyser - August Kowalczyk ; w roli tytułowej - Krzysztof Chamiec

84 przedstawienia ; 48 302 widzów ; ponad 10 recenzji ; muzyka Tomasza Ochalskiego dyskretnie rysowała nastrój ; podest biegnący przez widownię ; scenografia - Marian Kołodziej ; muzyka Tomasz Ochalski ; układ pojedynków - Sławomir Linder

więcej

13 VII 1980 - Teatr Polskiego Radia ; tłumaczenie Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; w roli tytułowej - Jerzy Leszczyński

90 minut

więcej

23 II 1981 (powtórzony: 1 marca 1981 i 8 marca 1982 oraz 7 VII 1991) - Teatr Telewizji ; tłumaczenie: Joanny Walter oraz Marii Konopnickiej i Włodzimierza Zagórskiego ; reżyseria - Krzysztof Zaleski , reż. TV: Joanna Wiśniewska ; w roli tytułowej - Piotr Fronczewski

108 minut

więcej

23 listopada 1994 - Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu

reżyser- Wowo Bielicki ; Rafał Walentowicz w roli tytułowej

więcej o spektaklu? - kliknij!! 3 XI 1996 - Białystok - Teatr Lalek ; tłumaczenie - Józef Waczków ; reżyser - Marian Pecko ; w roli tytułowej - Ryszard Doliński

więcej - galeria zdjęć - obsada

21- 28 III 1999 - Zabrze - Sleskie Divadlo w Opavie
więcej o spektaklu?- kliknij!!! 13 XI 1999 - Warszawa - Teatr Ateneum ; tłumaczenie - Joanna Walter, Maria Konopnicka i Władysław Zagórski ; reżyser - Krzysztof Zaleski ; w roli tytułowej - Piotr Fronczewski

spektakl osadzony we współczesnych realiach, bez charakterystycznego nosa

więcej

27 II 2001 - 28 II 2001 o 19.00 - Szczecin - Teatr Ateneum im. Jaracza - Scena Duża

Słynna komedia bohaterska Edmonda Rostanda w nowej interpretacji. Śmiech, żart i drwina są tylko kanwą porywającej opowieści o miłości i honorze.

29 III i 3 V 2003 Dramat w Teatrze Wyobraźni - Program Drugi Polskiego Radia ; przekład Maria Konopnicka, Władysław Zagórski i Janna Walter, adaptacja i reżyseria Krzysztof Zalewski ; w roli tytułowej - Krzysztof Gosztyła

więcej

6 XI 2006 - Wrocław - Teatr PWST; reżyser - Wojciech Kościelniak; w roli tytułowej Jarosław Czarnecki ; tłumaczenie - Maria Konopnicka i Władysław Zagórski

więcej

7 XI 2008 - Sosnowiec - Teatr Zagłębia ; Dariusz Wiktorowicz na motywach dramatu Edmonda Rostanda ; reżyseria: Dariusz Wiktorowicz ; opieka artystyczna: Grzegorz Kempinsky ; scenografia: Pavel Hubicka ; w roli tytułowej Grzegorz Kwas

więcej

17 I 2009 - Legnica - Teatr im. Heleny Modrzejewskiej; reżyser - Leszek Bzdyl, Krzysztof Kopka; tłumaczenie - Joanna Walter i Janusz Margański; scenografia: Małgorzata Bulanda; muzyka: Bartek Straburzyński

premiera: 17 stycznia 2009 r. na Dużej Scenie Teatru.

więcej

28 V 2011 - Scena Polska Czeski Cieszyn
reżyseria: Bogdan Kokotek, w roli tytułowej: Tomasz Kłaptowicz
tł. Joanna Walter

premiera: 17 stycznia 2009 r. na

więcej

7 marca 2020 - Teatr Polski w Bielsku-Białej

przekład - Joanna Walter ; reżyseria - Paweł Aigner ; w tytułowej roli - Michał Czaderna

więcej


Zobacz teź: Wojciech Karpiński: Triumf "Cyrana de Bergerac" i epilog "Orlątka" "Zeszyty Literackie" 1998 nr 3 (63) s. 24- 27.


Ciekawostka:

Jerzy Leszczyński - - brał udział w siedmiu różnych inscenizacjach Cyrana - raz grał Chrystiana de Neuvilette, 3 razy reżyserował, 5 razy odtwarzał główną rolę. Za rolę Cyrana Jerzy Leszczyński otrzymał francuską Legię Honorową.

Słowa ambasadora Francji, pana Laroche:

- Panie Leszczyński, czy mogę oddać większą pochwałę pańskiemu talentowi, jeśli powiem, ja, Francuz - a wiadomo panu, jak wielkimi jesteśmy szowinistami - iż gra pańska, jego humor oraz lekkość i finezja iście paryska przypomina mi najlepsze wzory francuskich aktorów. Ale nie tylko te walory posiada pan w swym świetnym talencie. Umijętność w "braniu się" do kobiet, te wszystkie sztuczki i niuanse w czarowaniu swych partnerek, te tysiące sposobów i sposobików, którymi mota pan swe ofiary. [...] Rzeczypospolita Francuska postanowiła nagrodzić go krzyżem kawalerskim Legii Honorowej, co niniejszym czynię z wielką i niekłamaną przyjemnością!

Jerzy Leszczyński: Z pamiętnika aktora. Warszawa: Czytelnik, 1958. s. 238-239.

Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda w Polsce

strona startowa - kliknij!
http://www.bsip.miastorybnik.pl/Cyrano
gabriela.bonk@gmail.com
Gabriela Bonk